thema:

Helgi valt uiteen

Vertaling:

Een bakkerij. Gezoem van lege koelkasten. Overal bloem. DE BAKKER heeft een ligbank/bed gemaakt door twee antieke bankstellen tegen elkaar aan te schuiven. Een KLEIN MEISJE volgt DE BAKKER naar binnen achter de toonbank en discussieert hevig met hem. Hij opent de bakoven, waardoor de ruimte vol rook en stoom komt te staan. HELGI ÞÓR sluipt naar binnen maar ze merken hem niet op.

DE BAKKER          Kies maar iets anders.

KLEIN MEISJE       Zuurdesembrood.

DE BAKKER          Kies maar iets anders.

KLEIN MEISJE       Zuurdesembrood zit in het voedingsschema.

DE BAKKER          Helaas is dat er niet.

KLEIN MEISJE       Ik mag speltbrood eten. Dat zit ook in het voedingsschema.

DE BAKKER          Ik verkoop geen spelt.

KLEIN MEISJE       Maar ik mag spelt eten! Dat zit in het voedingsschema.

DE BAKKER          Hoor je me niet?

KLEIN MEISJE       Ik mag spelt eten!

DE BAKKER          Ik verkoop geen fokking spelt want ik verkoop geen fokking bullshit!

KLEIN MEISJE       Als ik naar mama ga en tegen haar zeg ´de man bij de bakker had geen zuurdesem en geen spelt dus heb ik maar gewoon een taartje gekocht´, dan gaat mama huilen en zegt ze tegen papa: ´Je dochter is een pathologisch leugenaar!´En dan gaan mama en papa op gesprek bij de coördinator van de Gezonde School. En dan komt de coördinator naar me toe en vraagt: ´Waarom heb je ervoor gekozen om dat taartje te kopen, lieverd?´ En door dat alles bij elkaar mag ik van de coördinator zaterdag niet meer met m´n groepje gaan midgetgolfen. En weet je wat ik wil doen zaterdag?

DE BAKKER          Je moeder beffen?

KLEIN MEISJE       Met m´n groepje gaan midgetgolfen. Ik wil zuurdesembrood.

DE BAKKER          Welk fokking groepje?

KLEIN MEISJE       Ik zit op een Gezonde School, dat is een programma van de overheid voor kinderen met overgewicht.

DE BAKKER          (gooit kokosballetjes naar haar) Hoeveel kan je er naar binnen stouwen?

HELGI ÞÓR springt op de rug van DE BAKKER, legt zijn hand op zijn mond en duwt hem naar de grond.

KLEIN MEISJE       (barst in lachen uit) Laat hem fokking zuurdesem bakken, dat kleine kutwijf.

DE BAKKER duwt HELGI ÞÓR van zich af.

DE BAKKER          (woedend) Rot op jullie!

KLEIN MEISJE       Rot zelf op, kutwijf.

DE BAKKER          Deze bakkerij is van mij, hoer!

KLEIN MEISJE       Je moet me naar een bakker brengen die zuurdesem verkoopt.

DE BAKKER          Eruit!

KLEIN MEISJE       Alsjeblieft, breng me even naar een andere bakker, ik heb geen zin om te lopen.

DE BAKKER bekogelt het meisje weer met kokosballetjes, ze gooit de balletjes terug, gaat weg en slaat de deur hard achter zich dicht.

DE BAKKER          Helemaal gestoord, die kleine hoeren.

HELGI ÞÓR           Over een paar jaar is jouw meisje net zo.

DE BAKKER          Gaat mij niet overkomen hoor.

HELGI ÞÓR           Jawel, zo worden ze allemaal.

DE BAKKER          Die weekendregeling hè … mijn kleine meid is niet zoals die hoer, die van mij is echt grappig soms, gewoon een beetje vervelend, heeft nooit ergens zin in.

HELGI ÞÓR           Jij hebt ook nooit ergens zin in.

DE BAKKER          Nee, daarom zou het ook beter zijn als ik een ijverige dochter had, zou wat meer dynamiek geven, die van mij herinnert me er vooral aan hoe weinig ik doe. We wonnen laatst vliegtickets met een Facebook-spel maar ze verliepen gewoon, omdat we geen zin hadden om een of ander land of een of andere leuke stad uit te kiezen.

HELGI ÞÓR           Jullie zouden toch naar Disneyland gaan?

DE BAKKER          Jij wilde niet mee.

HELGI ÞÓR           Ja, nee, sorry. Dat was misschien leuk geweest.

DE BAKKER          Ach, ik zou dat kind toch zijn kwijtgeraakt, of Goofy en Donald Duck zouden haar gestolen hebben en voor van die gruwelijke torture porn hebben gebruikt of zo. Haar moeder zegt dat er geen land mee te bezeilen is als ze bij mij vandaan komt, dat ze alles op d´r moeder afreageert. En dan is er ook nog die opvoedmethode: als het kind begint te janken mag je het niet op z´n kop geven, maar je mag het ook niet troosten, je mag alleen vragen hoe het zich voelt. En ik vergeet natuurlijk altijd om van die crème op haar te smeren, je moet die tanden altijd poetsen. Je wordt er gewoon depressief van. En die onmogelijke ouderraad die altijd iets van me moet. Laatst stuurden ze ´Hallo, zou je boter mee kunnen nemen, liefst gisteren nog! Groetjes, Hildur´. Heb je ooit zoiets irritants gehoord? Liefst gisteren nog? En ik was een beetje, je weet wel, ik was niet helemaal nuchter. Dus ik antwoordde ´Hallo Hildur, Ik stel voor dat de ouderraad de boter uit je kut gebruikt, liefst gisteren nog.´ En toen begon de ouderraad heel moeilijk te doen. En omdat ik daar pissig van werd ging die kleine nog meer janken. En ik vroeg ´t ´r, hoe ze zich voelde, maar ze kon niet antwoorden omdat ze aan het janken was. Heel vermoeiend. Dus ik heb mijn weekends opgegeven. Ze komt niet meer, no more papa weekend. De kleuterschool heeft Instagram dus ik zie nog wel foto´s. Is makkelijker zo.

HELGI ÞÓR           Heb je je weekendregeling opgegeven, ben je niet goed bij je hoofd?

DE BAKKER          Luister, er komt een hele kamer door vrij. En ik zat te denken om die in te richten met alleen een Playstation en een bar, of een bartafel, heb een oude mahoniebar gevonden op zo‘n site. Je zou er cocktails kunnen maken, of weet ik veel. En jij zou kunnen komen. Met een koffer. En gewoon bij mij zijn. Playstationnen en elkaar aftrekken, misschien is dat gay of zo, maar dat kan me niks schelen.

HELGI ÞÓR           En kan je niet gewoon een weekend pauze nemen en haar dan weer terugkrijgen?

DE BAKKER          Je kan kinderen niet inleveren als een of andere OV-fiets en ze dan weer terughalen.

HELGI ÞÓR           Maar ga je je niet, je weet wel, vervelen als je alleen bent.

Over de auteur:

De uit IJsland afkomstige toneelschrijver Tyrfingur Tyrfingsson (1987) studeerde aan de IJslandse Universteit voor de Kunsten, aan de Janáček Akademie in Brno en bij Goldsmiths, London University. In 2014 ging het toneelstuk Bláskjár (Blauwe ogen) in première bij het Reykjavikse Stadstheater. Bláskjár werd gepresenteerd tijdens het Theaterfestival in Avignon. Bovendien werd het stuk in Frankrijk opgevoerd door La Mousson d'Été. Kartöfluæturnar (De aardappeleters) kreeg vijfsterrenrecensies en was onderdeel van een festival in Theâtre 13 in Parijs, het Panorama Roma Festival en werd ook online gebracht door Teatr Dramatyczny in Warschau. Helgi Þór Rofnar (Helgi valt uiteen) ging in januari 2020 in première. Het werd in vertaling uitgegeven door Des Éditions l'Espace d'un Instant in Frankrijk in 2021. Tyrfingur won tweemaal de Gríma-prijs, waaronder Toneelstuk van het Jaar voor Helgi Þór Rofnar. Kartöfluæturnar werd genomineerd voor de Cultuurprijs. Sjö ævintýri um skömm (Zeven sprookjes over schaamte) gaat in oktober 2021 in première bij het Nationale Theater van IJsland. Tyrfingur woont in Amsterdam.

Over de vertaler:

Vincent van der Valk (1985) studeerde na zijn middelbare school een jaar aan de toneelschool Circle in the Square in New York. Daarna volgde hij de Toneelacademie Maastricht, waar hij in 2010 afstudeerde. Hij speelde onder andere bij Toneelschuur Producties, NTGent, Toneelgroep Oostpool, Theater Utrecht, Andcompany&Co en De Veenfabriek. Voor zijn rol in Angels in America ontving hij een Arlecchino voor beste acteur in een ondersteunende rol. Hij schreef onder andere voor Het Huis van Bourgondië, Frascati en Naomi Velissariou. En hij vertaalde voor toneelgroep Oostpool en Literair tijdschrift Terras toneelwerk van Tyrfingur Tyrfginsson uit het IJslands. Naast toneelwerk heeft hij ook geschreven voor Das Magazine en verschillende film- en tv-producties. In 2019 ontving hij als onderdeel van het schrijfteam van de serie Fenix de Kees Holierhoek Scenarioprijs.