Over Raymond Carver
‘I want them to be the best possible stories, and I want them to be around for a while…’ (Raymond Carver aan Gordon Lish, 10 mei 1980)
De rol van Raymond Carver’s redacteur Gordon Lish is cruciaal geweest. Lish creëerde de minimalistische Carver zoals we die vandaag de dag kennen en roemen. ‘Both Carver and Lish are copying Hemingway, but Lish is better at it.’ schreef Craig Raine. Daar zit wellicht een kern van waarheid in, maar voor het verhaal ‘Distance’ gaat dit in ieder geval niet op.
Raymond Carver (1938, Oregon), groeide op in Washington State. Zijn vader was een arbeider bij een houtzagerij en alcoholist, zijn moeder serveerster. Op negentienjarige leeftijd trouwde Carver met de zestienjarige Maryann en kreeg al snel een dochter en een zoon. Hij onderhield zijn jonge gezin door het uitoefenen van een reeks uiteenlopende lage functies, van conciërge tot bibliotheekassistent, een milieu dat karakteristiek werd voor zijn oeuvre. Zijn leven lang bleef hij afwisselend schrijven en zwaar drinken tot de interventie van de AA eind jaren zeventig. In 1976 verscheen eindelijk zijn eerste verhalenbundel Will You Please Be Quiet, Please? onder de strakke regie van Lish.
De befaamde bundel What We Talk About When We Talk About Love (1981) was sterk geredigeerd: Lish schrapte ongeveer de helft van de tekst, herschikte het materiaal en voegde hier en daar wat toe. Aanvankelijk was Carver buitengewoon dankbaar voor alle hulp die hij van Lish had ontvangen, hij had zijn naam en bekendheid immers aan hem te danken, maar bij deze bundel begon hij te rebelleren tegen de ingrepen. ‘Now, I’m afraid, mortally afraid, I feel it, that if the book were to be published as it is in its present edited form, I may never write another story, that’s how closely, God forbid, some of those stories are to my sense of regaining my health and mental well-being…’ What We Talk About When We Talk About Love werd tegen Carver’s zin in toch geredigeerd uitgegeven. ‘The story ‘Distance’ should not have its title changed to ‘Everything Stuck to Him’, had hij Lish nog geschreven, maar verscheen dus toch onder die titel in de bundel. Uiteindelijk zou Carver definitief breken met Lish.
In 2009 verscheen de controversiële bundel Beginners, waarin de weduwe van Carver, Tess Gallagher, zijn tweede vrouw, de oorspronkelijke manuscripten van What We Talk About When We Talk About Love publiceerde. Een goedbedoelde poging tot herstel van zijn reputatie, maar helaas, zoals Raine schreef: ‘It does exactly the opposite’.
Om het beste beeld te krijgen van wat Carver voor ogen had met zijn verhalen, moeten we kijken naar de verzamelbundel Where I’m Calling From. Deze selectie, die hij zelf samenstelde, verscheen in 1988, het jaar van zijn dood. Dit kan daarom gezien worden als het laatste statement en testament van de schrijver zelf. De hier opgenomen vertaling ‘Afstand’ is dan ook afkomstig uit deze bundel.
Carver’s mentor John Gardner raadde hem aan om 15 woorden te gebruiken in plaats van 25. Van die 15 woorden maakte Lish er 5. De genialiteit van Carver is in ‘Distance’, in de versie van Where I’m Calling From, gewaar te worden tussen skelet en obesitas. Het lezen van de drie versies werpt een helder licht op de werkwijze en het vakmanschap van Carver. Door de uiterst nauwkeurige compositie van woorden, helderheid van taal, repetitie en onthullende details weet Carver op subtiele wijze een individueel verhaal weergaloze universele waarde te geven. In de eerste versie in What We Talk About When We Talk About Love vinden we een uiterst summiere versie, er zijn hele delen weggesneden door Lish. Zo is hier de kernmetafoor van de Canadese ganzen in zijn geheel gesneuveld. Het oorspronkelijke manuscript in Beginners staat daarentegen nog vol jeugdzonden, die Carver later uiteraard heeft verwijderd. Zijn werk is hier vaak nog te expliciet, waardoor de kracht van de suggestie haar werk niet kan doen, en er zijn een aantal zijsporen te traceren waardoor het verhaal aan hechtheid ontbreekt. Bij het lezen van de drie versies is scherp te zien dat het verwijderen of toevoegen van zelfs maar een enkel woord het cruciale verschil maakt.
Carver schreef met poëtische precisie. Het korte verhaal en het gedicht waren voor hem de perfecte literaire vormen, omdat verhalen en gedichten, naar zijn zeggen, in een keer genoten of geschreven konden worden. Belangrijk, in een hectisch leven als dat van Carver, waarin familie, arbeid en alcoholisme centraal stonden en een lange concentratiespanne vaak een luxe was. Carver heeft op geheel eigen wijze de vorm van het korte verhaal een nieuw leven gegeven. Hij is vaak vergeleken met de groten, van Kafka tot Tsjechov. De invloed van de laatste is te zien in het korte verhaal ‘The Father’, maar de aanwezigheid die in alle verhalen over zijn schouder meekijkt is die van Hemingway.
