thema: 19 Naar water

Zee en mist

december 14, 2021

Etel Adnan

In de tuin laat een boom de eerste blaadjes van het seizoen zien. Ik voel me verwant noch een vreemde. Ik kijk alleen toe.

We kunnen niet zonder het wilde van de wereld: zonder zijn we modder.

Vandaag, op de koudste plek in het heelal (een paar graden boven het absolute nulpunt), botsten er twee protonstralen op elkaar in het CERN, in Genève. Die benaderden, op piepkleine schaal, wat er gebeurde in de eerste fractie van de seconde na de Oerknal.

Hoe kan men, onder een schitterende zon en met intiem nieuws over het universum, wanhopig zijn?

Aan één kant, jezelf, alleen jouw zelf. Aan de andere, de oceaan, immens, gegeven aan zichzelf, en waarschijnlijk aan jou.

Pergolesi’s Salve Regina

In alle onschuld beroert de mist de toppen van de bomen. Het bos blijft stil. Het vindt het niet erg te worden binnengevallen door zo’n lichte substantie. Lichter dan een … lees meer →

Compressie

november 30, 2021

Miek Zwamborn

‘Gisteren was Fidden zwaar bemaand,’ zegt Seth Crook wanneer we elkaar zien bij de pier. Hij vertelt dat hij in de naastgelegen baai tientallen gestrande oorkwallen (moon jellyfish) vond en dat ze nog stevig aanvoelden. Ooit studeerde en doceerde hij epistemologie, maar daas van het intellectueel debat verruilde hij de universiteiten in de Verenigde Staten voor een teruggetrokken leven op het Isle of Mull aan de Schotse westkust. Crook schrijft en zwemt, en die twee activiteiten lijken onlosmakelijk verbonden. In plaats van zich zoals voorheen over een algemene, abstracte werkelijkheid te buigen, onderzoekt hij de zeer lokale, wisselvallige realiteit. De stormen, kou, zeegang, seizoensgebonden flora en fauna, en de mondeling overgedragen geschiedenis van het eiland vormen de hoofdbestanddelen waartussen zijn eigen lichaam als verbindend element op doorreis is. Als je Crooks gedichten naast elkaar legt, zie je de contouren verschijnen van een poëtisch natuurgetrouwe kaart van de zee … lees meer →

Zwemsonnetten

november 16, 2021

Emma Crebolder

De Schelde

daarna dreef zij lang veilig wijdschoots in de Schelde de hemel die vertelde via wolkenstrips en heilig

water, immers zout genas de wonden van het klimmen naar onbekende schimmen in het welvende gewas

toen zij zich omdraaide naar het grijze water met ogen gevuld van later

wentelen in de stroom stak Westenwind op, die loom de vloed landinwaarts waaide

 

 

De Schorren

in de delta van de zee glijdt het zilte verdovend langzaam binnen, belovend dat het zich gedwee

tussen lamsoor op zal houden maar krabben lopen op onheil snel vooruit en vluchten steil de geulen door, waar zouden

de kinderen van zo-even zijn die juichend zich langs wanden van klei aan randen

van schorgras klemden de meeuwen overstemden ’t sluipende getij-venijn

 

 

Lago di Vacca

toen de schalen braken en het smeltwater tot bron zich vulde en begon een uitweg vrij te maken

bleef ’n … lees meer →

Fleckensee. Onzichtbare sporen – Fragment #1377

november 3, 2021

julius heine

Waden door de Fleckensee is niet hetzelfde als waden door de Spiegelsee. Nadat ik mijn kleren had uitgetrokken en voor het eerst door het opwalmende slib van mijn Spiegelsee liep, probeerde ik tevergeefs te voorkomen dat ik het oppervlak kapot trapte tot een schervenpalet van licht en lucht. Weer naast mijn rugzak gezeten wilde ik dat de harmonie zich zo snel mogelijk herstelde zodat het meertje weer het ongeschonden oog van de aarde, of op zijn minst van het bos kon zijn. Als ik er was zat ik het liefst aan de noordelijke zandrand om de bewegingen van de spiegelende lucht te volgen. Een heel enkele keer gleed ik het water in om me ingehouden naar het midden te bewegen alsof ik op mijn tenen door een donkere slaapzaal liep. Nergens was het meertje zo diep dat je kopje onder ging, zwemmen was een uitgestelde mogelijkheid. Vanaf het moment dat … lees meer →

Waterboek

oktober 31, 2021

Dana Ranga

Niet te weten is het niet in te zien te voorzien laat staan te voorhoren te bedenken een grond en je voor te bereiden als opgejaagde als weldra gevretene en waarheen met je woede maar wegrennen is in zijn armen rennen en hij heeft me hij heeft me

 

Geen schild geen wapen alleen misleiding over het hier blijven een zandkorrel worden een zeestroming iets om weer uit te spugen gered als afval tweede keus maar gered en als afdruk verder leven tot overmaat van ramp nog een verzuim

 

Wees toch het tegenwicht van de bevreemding geef je weg voor spelletjes waar je alleen het onderspit in kunt delven en laat hem lachen triomferen laat hem in lof en bijval omkomen en jij de vergetene wacht en wacht beschut door onverschilligheid

 

Ik leef neergevlijd op mijn doodsbed het vuur eronder is makkelijk te ontvlammen angst dooft dromen niet … lees meer →

‘Rains are falling from me on to your valuable person’

oktober 3, 2021

Renée van Marissing

Over droogte en watergebrek in speculatieve fictie

Ik kijk naar mijn zoon, hij is anderhalf en leegt zijn gieter op de tegels van de tuin. Daarna loopt hij naar de tuinslang, hij wil dat de gieter opnieuw gevuld wordt, wat na even aandringen ook gebeurt, en opnieuw giet hij het water over de tegels. En opnieuw loopt hij naar de tuinslang en wacht tot iemand opstaat om zijn gieter te vullen. Wat een verspilling, denk ik. Een zeer marginale verspilling, maar toch. In de provincies Gelderland en Overijssel dreigt de waterdruk te worden verlaagd als mensen niet stoppen met het vullen van zwembadjes en het sproeien van hun tuin. Het verantwoordelijke waterbedrijf in die regio roept op korter te douchen en alleen ʼs nachts de wasmachine te laten draaien. Wij zitten in een tuin in Amsterdam maar ik voel me aangesproken, het watertekort is geen regionaal probleem, en de hittegolf … lees meer →

Het morele gelijk

september 19, 2021

Czeslaw de Wijs

OVER DE PLAATSBEKLEDER EN ‘POLITIEK’ THEATER

Afgelopen mei stierf de Duitse schrijver Rolf Hochhuth, bijna precies 75 jaar na de officiële bevrijding van Nederland. Alleen een wat oudere generatie in Nederland kent Hochhuth misschien nog van zijn debuut in 1963: De plaatsbekleder. Aan het eind van de wederopbouw, in een verzuilde samenleving die het verleden probeert te vergeten, schrijft een onbekende jonge schrijver een toneelstuk waarin hij de positie van de paus en de katholieke kerk tijdens de Tweede Wereldoorlog hekelt en het taboe doorbreekt rond de weigering van Pius XII om zich uit te spreken tegen de deportatie van de Joden. Of, zoals Erwin Piscator in zijn inleiding schrijft: ‘Deze nieuwe auteur Rolf Hochhuth dunkt mij niet alleen een goede toneelschrijver en dichter: hij is een belijder! De ontdekking van zulk een belijder is weldadig en troostrijk in een wereld van zwijgen, een zwijgen, dat leeg is, zinloos, nutteloos.’

… lees meer →

Naar water. Over de medewerkers

november 12, 2019

De redactie

Pelumi Adejumo (1998) is schrijver en zingt. Ze werd begin 2020 door NRC Handelsblad geselecteerd als een van de 101 veelbelovende kunstenaars in de Lage Landen. Op de schrijfresidentie van deBuren in Parijs werkte ze aan hymnes, waarvoor ze een eigen klank-en-taalpallet creëerde. Hier leerde ze ook Esha Guy Hadjadj kennen.

Etel Adnan (Beiroet, 1925) is de laatste jaren vooral bekend als beeldend kunstenaar, maar haar literaire oeuvre is minstens even interessant. Als essayist, romanschrijver, dichter, filosoof en feminist deed ze de afgelopen zeventig jaar talloze titels het licht zien, in het Frans en Engels. Enkele hoogtepunten: Journey to Mount Tamalpais (1985), Paris, When It’s Naked (1993), Of Cities and Women (1993), In the Heart of the Heart of Another Country (2005), Sea and Fog (2012) en Surge (2018). In Amerika wordt ze gevierd als vooraanstaand Arabisch-Amerikaans auteur, Frankrijk benoemde haar tot chevalier des Arts et des Lettres. Adnan woont … lees meer →

Wasgoed

juni 23, 2021

Leanne Shapton

Londen, 2010. Om acht uur ’s ochtends trek ik eropuit, naar de Hampstead Heath Ladies’ Pond. Wanneer ik over het overwoekerde pad naar de ingang wandel, kan ik mijn adem zien; ik adem lang en traag uit om ernaar te kijken terwijl ik de weg oversteek en een stel eksters passeer. One for sorrow, two for joy. Rechts van me ligt de Long Pond, donker en groen, daarna volgt, na een heuvel en een bocht, de Mixed Pond, grijsbruin aan mijn linkerhand. Ik voel de koude lucht door mijn trui heen. September. Bij een busje staan drie mensen tafels uit te klappen ter voorbereiding van een marathon. Op een pad tussen de bomen komen twee hardlopers voorbij die naar shampoo en wasgoed ruiken, citroenig. Het pad daalt en ik hoor het gelach van vrouwen, te herkennen aan de toonhoogte. Stemmen dragen helder en vol over water, hoofden worden omhoog gestoken … lees meer →

Zeewier aan het woord – Over het onderwerp biomorfe abstracte kunst

juni 15, 2021

Seth Crook

Ben je het zingeven zat? Moe van het ene dat het andere betekent? Pak dan je gunstig geprijsde camera, vind me, zoom in.

Hier ben ik, vastgeplakt aan een rots, bij laag water blootgelegd, hang ik neer leef erop los in het getijdeverloop, ik luister naar de zeekoeten en wacht. Grijp je zanderige kans,

geniet gerust van de luister van mijn vormen, mijn subtiel variërende tinten, mijn verlengingen, mijn uitstulpingen, mijn elegante uitwaaieren en invouwen.

Het maakt niet uit wat ik ben. Ik heb geen punt te maken, ben zonder moraal. Ik prefereer fotosynthese boven symboliseren, hoog water boven tekens.

Soms is een sigaar gewoon een sigaar, maar mijn bladeren zijn altijd alleen bladeren. Noem ze hoe je wilt. Doe geen moeite voor de index, de toevoeging van Latijnse namen,

de opmerkelijke hechtende krachten van mijn houvast, mijn steel, mijn blad, mijn bijdrages aan folklore.

Focus eenvoudigweg op de zoetheid … lees meer →

De rivier

juni 2, 2021

Vicente Valero

In zichzelf, ik weet het, sinds het begin, is de rivier alleen dat wat vervolgt zonder te vragen waarheen, maar ook, zeg ik, ook deze muziek die ik altijd al heb beluisterd, die ik in mijn binnenste zoek en nu vind ik haar eindelijk, iedere dag, languit in de juli-zon: nog een verrassing van het nieuwe bos, die zonder tussenpozen naar het andere toe klinkt, nog onaangetast … Tussen de hoogste schaduwen door, doof voor ieder vaarwel, voor iedere klacht, voorbij zichzelf, wonderbaarlijk in haar verrukte en beslissende doorgang, tussen de oleanders door, onder de helderdere hemel van de toekomst, ligt de rivier die ik onuitputtelijk hoor, haar verborgen loop, vele keren. Een rivier is alleen vorm, ze houdt alleen haar vloeien in, een woede die uit de hoogte komt, een doorzichtige kracht, zoals die van de zielen in de lichamen, altijd gevangen in een bedding en wachtend. Ik weet … lees meer →

Het wrak in duiken

mei 26, 2021

Adrienne Rich

Eerst lees ik het boek met mythen, stop een rolletje in de camera, en check het scherp van het mes, dan rust ik me uit met zwart rubberen pantser belachelijke zwemvliezen serieus en onhandzaam masker. Ik zal dit moeten doen niet als Cousteau met zijn toegewijde team aan boord van de zonovergoten schoener maar hier en alleen.

Er is een ladder. Die ladder is er altijd hangt onschuldig dicht tegen de romp van de schoener. We weten waar hij voor dient, wij die hem hebben gebruikt. Voor de rest is hij een eind maritiem touw gewoon een stuk uitrusting.

Ik ga omlaag. Sport na sport en nog steeds omgeeft de zuurstof me het blauwe licht de zuivere atomen van onze menselijke lucht. Ik ga omlaag. Mijn zwemvliezen zitten me in de weg, als een insect kruip ik de ladder af en er is niemand die me vertelt wanneer de oceaan … lees meer →

Duoduik

mei 19, 2021

Miek Zwamborn

Met ruggen naar de horizon gekeerd, voeten waterdicht en kordaat als koetsen, trekt een zesspan garnalen ons de zee in. Langs de vloedlijn stuift zand op.

Het water stijgt, peilt kuiten. Onze inwitte en inktzwarte benen steken kniediep, worden korter met iedere stap. De steenkoude zee halveert lichamen: boven de waterspiegel nog mens, daaronder uitgewiste amorfe vormen, gehuld onder de geplooide zeerok.

Polsen op temperatuur, ribben nog telbaar, borst impregneert schouders, hals en kin dompelen onder, op drie kantelt romp, komt onderlichaam vlot, worden armen schoepenrad, benen staart.

Traag drijvend boven het zandkleed flipperen we langs groen getufte draden. We kunnen de ongewervelden niet bijhouden, behalve de glinsterende zeedruif.

Het is spitstijd in de baai. Fluweelkrabben snellen tegen de leesrichting in, voorbij de richel verschuift een gekraakte kinkhoorn, herbergt het zachte asymmetrische achterlijf van een heremiet. De scharen knippen een groot tafelmesheft open. Een andere heremiet neemt tegenover plaats aan … lees meer →

Inhoud

november 24, 2020

De redactie