thema: 10 Metalen

Terras # 10 voert langs ijzeroer, moeraserts en klappersteen. In Metalen worden de ferro-concrete poëzie van Vasily Vasilevich Kamensky aangeboord en de niet gestolde gedichten van Paul Celan gedolven. Marcel Beyer dicht over grafiet, Marcus Roloff ontsteekt De O en de A en Emma Crebolder ontgint de aardpek. Te midden van koperdieven en vergulde plafonds viert Terras het lustrum, met 10 x Nibelungen van Ulrike Draesner, het gecorrodeerde Aliens van Uljana Wolf, de chemische smeltkroes van B. Zwaal, de vurige opsommingen van Gaston Bachelard en de ultieme legering van Arnoud van Adrichem en Jan Lauwereyns.   Met bijdragen van Margarita Aliger, Kim Andringa, Konrad Bayer, Jean Brierre, Nico Bleutge, Laura Broekhuysen, Annelie David, Piet Devos, Roeland Fossen, Patricia de Groot, Guillevic, Esther Hool, Anniek Kool, Lotte Landman, Mark Leenhouts, Cathérine Lommée, Caroline Meijer, Ton Naaijkens, Jan Nieuwenhuis, Idwer de la Parra, Ard Posthuma, Eleonore Schönmaier, Erik de Smedt, Jeske van der Velden, Henk van der Waal, H.G. Wells, Kong Yalei en Miek Zwamborn.

De Re Metallica, De Natura Fossilium

april 17, 2017

Jan Lauwereyns

Het was hoog tijd, één voet uit en één voet in het water,   tegen jicht, hoge bloeddruk, slagaderverharding, allerlei chronische huidziektes en zenuwpijnen, het bad van glimmer   bevond zich precies op de voorspelde plaats, natuurlijk radon,   verval van thorium en uranium, als gas in het grondwater, we trokken onze schoenen uit en zetten ze in een vakje   op de bovenste rij van het rek, in de kleedkamer hielp   een oude man een nóg oudere man uit zijn wijde broek, in het heetste bad zat een nijlpaard met bril op te puffen,   Vivaldi klonk uit de luidsprekers, de krachtmeting van   harmonie en inventie werd verstoord, net toen de honden begonnen te blaffen, door een oudere vrouw in lichtblauw   uniform, veinsde bloedernstig de temperatuur te meten.

lees meer →

’s Nachts gloeien de schepen – fragment

april 4, 2017

Nico Bleutge

hout pakken, een paar verteerde draden wat mengt zijn de plastic scheppen. aardwas drijvende schoenen, kleurstoffen die naar planten ruiken de mangaanlijnen liggen voor op de vastelandsplatten en de maanbloem die je je als kind in mumbai voorstelt of in manaus, zaait uit. haal het land binnen neem een van de buisjes en wanneer je aan woorden als sneeuwberg denkt of schlema, trek je de rook langzaam naar binnen en laat je de herinneringen groeien   waar de planten ineen groeien, windstilte, aardstof molen, waar de pigmenten drogen en het water langzaam droogkookt. als sleedoorn, met een korte bloei, kan het gezicht van de slaper zich wit schminken wat hij droomt, in aardwaarts verkennen   wordt door de bladeren opgezogen, zonder vlucht zonder vuur, haast als sneeuw, tijdens onweer of lood, dat je met wat azijn verrijkt wrijft hij de schors blauw en begraaft haar in een uitgehold stuk hout. … lees meer →

Ik – II

maart 21, 2017

Kong Yalei

naar deel 1

Eerst liep hij terug naar zijn gebouw en begon op alle deuren te kloppen. Zoals hij wel verwacht had deed er niemand open. Overal zaten de deuren en ramen op slot. Even overwoog hij of hij ergens in moest breken, maar uiteindelijk besloot hij toch maar van niet. Hij ging naar zijn eigen flat en zette zijn laptop en zijn mobieltje aan. Zijn mobiel had geen bereik. Op internet kon hij ook niet. Even zat hij besluiteloos op zijn stoel, toen pakte hij zijn rugzak en deed daar water en proviand in, en zijn Zwitserse zakmes. Voor hij de deur uit ging, keek hij nog eenmaal zijn kleine kamertje vol boeken en planten rond. Algauw ontdekte hij dat het stadje volkomen verlaten was. Huizen, winkels, hotels, nergens een mens te bekennen. De enige geasfalteerde weg was leeg, er dwarrelde alleen een wit plastic zakje op rond. … lees meer →

Amalgaam

februari 28, 2017

Miek Zwamborn

San-rotstekening en Vredefortkrater

februari 21, 2017

Emma Crebolder

Vredefortkrater     Een meteoriet drong 2 miljard jaar

geleden in het raadselrijk van grijs

geperst graniet en kristallijn gesteente.

Uit de bodem werd ook goud omhoog

gestuwd. Schachttorens staan als iele

speeltoestellen langs de weg richting

Vaalrivier. De verre kraterranden

reiken naar de hemel. Ik buk en

raap dooraderd kwarts, ruik

het blakeren van gras.         San-rotstekening     Eerst door de vallei van rode

aarde waar de ezels maïsstoppels

vermalen. Daar zwenken we van

rolsteen naar rolsteen en scharen

als schorpioenen. Over de kloof

schiet de echo van het San-volk

ijle lijnen op de rotswand. Jagers

met drie vissen en een antiloop.

We eten samen cactusvijgen,

nog zo bitterzoet als toen.

lees meer →

Aardbol

februari 15, 2017

Eleonore Schönmaier

Wat is de aarde meer dan een bol zo groot als een grapefruit

in je hand, en naar de verste uithoek van de aarde gaan is reizen over

de lijnen in je handpalm: aderen die kronkelen

als levenspaden. Dromen zijn waar we in geloven wanneer we de zeilen

hijsen, de spinnenwebben nog vers in de tuigage. De ene mens

droomt van een tropisch eiland en de ander van een landelijk

tuintje met tomaten. Moeten we dan altijd maar

verder en verder reizen terwijl de meridianen zich zo scherp

aftekenen in een uitgestrekte hand? We weten dat we niet ontsnappen

uit het stelsel van haarvaten en dat de spier genaamd

ons hart ons ooit in de steek zal laten ergens onder Melkweg

en spiralen. Dus verscheur zaterdag -avond je visa, je tickets, en besluit

dat je droom is waar je nu staat, en dat de mensen die je begroeten

wanneer de deuren opengaan degenen zijn met wie je het beste

je axonen laat vergroeien tot de verste verstrengelingen.

 

lees meer →

Gedicht

februari 7, 2017

B. Zwaal

staal ligt op de loer in de doorboorde zeer harde zee   staal loert op staal in de uitgehakte nauwsluitende zee   angst trilt door het water voor dat bessemerbeest   telegraaf rinkelt te zwak   zee omwikkelt de flarden zinkt hen af naar afgrondelijk mangaan   donker water woelt in de trog stuikt over het opgekropt wrak   vlijt het in bedden van zeldzame aarden scandium en yttrium dekken het toe   lanthaniden bewaken de grafrust kobalt kleurt de rouw

lees meer →

Mijn blauwe gaai

januari 31, 2017

Marcel Beyer

Mijn blauwe gaai   I   Mijn blauwe gaai luistert naar de naam Ezra. Zo heb ik hem genoemd, naar mij. ’s Maandags voer ik hem brood van   de dag ervoor. Dinsdags geef ik hem zijn medicijnen. Op woensdag wil hij zijn lievelingsplaat horen.   Een elke donderdag wil hij per se sla. Op vrijdagmorgen stop ik hem vol. Dan breng ik hem   naar de zusters. Zaterdags krijgt-ie eindelijk een paar blaadjes. Op zondagmiddag bezoek. Zondagavond   wordt meneer door mij gedoucht. De nacht op maandag – moeilijk. Maar mijn blauwe gaai draagt zijn naam als een man.       X   Op zondagmiddag bezoek. Tegen de een zeg ik: ‘Leer net Georgisch – Stalin, prima gozer.’ Tegen de ander: ‘De   Duce heeft me niet echt gekend.’ Mijn blauwe gaai doodt zijn tijd in het struikgewas, hij moet oefenen tot hij chicadees   van mezen onderscheiden … lees meer →

De kegel – deel III

december 14, 2016

H.G. Wells

Stel je voor dat dit gluiperige monster met zijn chagrijnige smoel wel degelijk iets doorhad? Een lang moment vreesde Raut werkelijk voor zijn leven, maar hij dwong zichzelf rationeel te blijven en de angst ebde weg. Tenslotte had Horrocks misschien helemaal niets opgevangen. Hoe het ook zij, hij had hem op tijd van de spoorbaan getrokken. Zijn vreemde gedrag kwam wellicht louter voort uit een vaag gevoel van jaloezie waarvan hij al eerder blijk had gegeven. Hij had het nu over de ashopen en het kanaal. ‘En?’ vroeg Horrocks. ‘Wat? Nou en of!’ zei Raut. ‘Die nevel in het maanlicht. Mooi!’ ‘Ons kanaal,’ zei Horrocks, en hij hield zijn pas in. ‘Ons kanaal bij maanlicht en de gloed van de vlammen geeft een heel mooi effect. Nooit aanschouwd? Niet te geloven! U brengt te veel van uw avonden op vrijersvoeten door daar in Newcastle. Ik zal u zeggen, voor echt … lees meer →

DE A EN DE O

november 15, 2016

Marcus Roloff

1 weggesmolten toetsenbord, o bittere wolk fijne duitse (jeugd) bacteriën (de a) amorfe algebra, melksel algoritmen-berg, logica-jo-jo, yoga-ritme (logaritme-logo, jojo-mythes van mystieke maagdenvliezen) gespoten getallen, o (gelijk aan nul) moedertjes champignon satelliet heensteen strafrijm-mogelijkheid − de vorm die zich aan stukken zuchtte

2 uitdrukkingsvorm aan het strand – orgasmeroom lava van de juwelier het scholastische vee in het dissymmetrische mos draagt vrucht, (be)vrucht, bevruchtend. en de libelle eerst kleurenpracht & rusteloze benenkam in het binnenste van de heremietmossel doet een dans (-figuur); danst (doet) figuur… het glinsterende kokende aftreksel, de zwarte daad de erfgenamen respectievelijk dieren overleven het.

3 van het denken metalige (maieutische) ontstekingskaarsen de zielen hun prozaïsche koppigheid de fraaie reuzenvleugels van de nacht vliegend zeilende bestendigheid, en kop en ding vergoddelijken plassen het ook altijd schaamteloze kogelloogbad (viooltje of kristal) l’estaque zuivert zout

4 latere gebruiken en dood van de arme slager z’n cryptische cilinderuiteinde [a] schrik … lees meer →

IJzer

oktober 26, 2016

Arnoud van Adrichem

Golflengtes van je lied

oktober 4, 2016

Eleonore Schönmaier

‘s Nachts zwemmen we mee met het hek: afgeleid   belanden we in het net in de vorm van een hart en in het hart loodst de haak   ons naar binnen: we kijken verder dan palen en raster.   Ons spraakharingnet: was ik als jij: was jij   als ik: we blijven vreemden:   net als dolfijnen verlangen we zowel naar binnen   als naar buiten te kunnen zwemmen zelfs wanneer   het wijde blauw steeds nauwer wordt.           Dit gedicht vormt een parallel met Paul Celan’s Sprachgitter

lees meer →

Twee gedichten

september 15, 2016

Idwer de la Parra

Advent

 

Dit huis loopt mank, het licht

verstapt zich ’s ochtends.

De bal rolt weg en wasco kleurt

een driehoek hemel. Zwaluw

van de lucifers, een roos

hangt krom bij abattoire tegels.

 

Advent, en ja, bezinning kwam

per ezel – gebalk stijgt op van

het toilet en plots verdwijnt

de zwaluw in een stal van lego.

Is dat de boerenzwaluw, pa?

Centrisch draait de bromtol,

 

Vogels van Europa verliest

zijn kaft in dit heelal. Tikkende

klok. Trager drupt de kraan.

Nesten zweven en brengen

zonder het te weten de eieren

in een baan.

 

 

Havenwater

 

Het is de chaos van het havenwater,

de onderstromen, het blinde kopstoten

van golven tegen boeg en kade – het is

 

het troebele havenwater dat licht na vele

jaren reizen niet onthaalt, maar doorstuurt

naar de kade, de rede, keien, straat – het is

 

het licht zelf dat … lees meer →

Ulrike Draesners Nibelungen

juli 13, 2016

Ard Posthuma

In Polizeiruf Münster, een van de geestigste Tatort-series van de laatste jaren, is een hoofdrol weggelegd voor de patholoog–anatoom professor Börne, een briljante chaoot en autist, die lak heeft aan alle conventies en er niet voor terugdeinst zijn assistente, een ‘kleine vrouw’ zoals dat tegenwoordig politiek correct heet, als ‘Alberich’ aan te spreken. Haar werkelijke voornaam krijgt de kijker nooit te weten. Klassiek leeft in Duitsland, want Alberich heette de dwerg die in het beroemde 13e eeuwse versepos de schat van het Nibelungenvolk bewaakte alsmede een onoverwinnelijk zwaard en een onzichtbaar makende ‘hulmantel’. De held Siegfried zal ze hem aftroggelen en eraan ten onder gaan Voordat we halverwege het epos zitten is hij al gedood door de sinistere Hagen. Siegfried is dan ook niet de ware hoofdpersoon van het verhaal, dat is zijn jonge weduwe Kriemhilt, die jarenlang zal zinnen op wraak. Volgende Tatort: het hof van haar tweede man, … lees meer →

Vallende blinddoeken

juni 13, 2016

Erik de Smedt

Konrad Bayer maakte samen met Friedrich Achleitner, H.C. Artmann, Gerhard Rühm en Oswald Wiener deel uit van de Wiener Gruppe, een van de befaamde naoorlogse avant-gardebewegingen. Ze schreven teksten gemeenschappelijk, hielden in 1958 en 1959 de eerste performances in Europa onder de naam literarisches cabaret, maakten visuele en concrete poëzie, montageteksten en dialectgedichten. Op allerlei manieren probeerden ze de conventies van de literatuur achter zich te laten.

In een poëziealbum waarin Bayer een aantal gedachten vasthield, staat de lapidaire notitie ‘de taal is te onbeholpen om de waarheid te zeggen’. Wie als dichter iets probeert te zeggen, moet op zijn hoede zijn dat hij niet terechtkomt in de valkuilen van haar gebaande paden. De schrijftechnieken die de Wiener Gruppe heeft ontwikkeld, kun je beschouwen als evenveel pogingen om in taal aan de beperkingen van taal te ontsnappen. In het dagelijkse, ondoordachte taalgebruik lijken woorden en zinnen als perfecte maatpakken op … lees meer →

Gedicht

juni 2, 2016

B. Zwaal

van oudsher uit stamboom en uit mijn genie tripten de munten op lieflijke pootjes en rookten mijn schoorstenen in de gloedvolle nabrand van de dakvorst mortieren. alles wat ik raakte was ijzer en het besmette mij allergewiekst met voordeel uit delven en smelten gegoten. goud was ooit al aan midas vergeven en dat raakte mij niet want ook ijzer en koper en brons brachten mij goud in losse realen van zilver die mijn beurzen en schatkisten boeiden maar mijn vleselijke stoffen vrij lieten bewegen. ik had ook niet de ezelse oren van midas, ik gaf niet om de wind door het riet doch slechts om ’t geluid van rinkel en winkel en een gieteling was voor mij niet een merel maar voorbode van een geschutsstuk dat rechtvaardig kan blaffen. rijk was het leven, tot sterven bereid. later meende ik vrede uit oorlog te hebben geschapen. ik, lodewijk trip. zeker op … lees meer →

Graniet

mei 3, 2016

Rainer Brambach

Gelogen dialoog op Jean Tinguely’s Mes étoiles – Concert pour sept peintures (1958)

april 25, 2016

Jan Nieuwenhuis

voor Sander van Hees

rrrrrrrrrum trrrrrrrrrr sgklukklukkluksskluk trrrrrruuuhhhhee kgrrruuh triitriii Kgggieeepfffffieee krgekrgekrgeKgiiiiiieeepieeepfff ‘Wat was dat?’ ‘Wat?’ ieggggieepfffrrrrkudunk ‘Dat geluid.’ ‘Welk geluid?’ ‘Welk geluid?!’ kggggrrriieee ‘Al die herrie! Dat lawaai!’ [geluid zwelt aan] ‘Ah hier, om het hoekje: het is een concert.’ ‘Maar dit is toch geen muziek?’ ‘Nee…nou…ja…uh…waarom eigenlijk…Hoezo niet?’ ‘Nou, ik bedoel…’ ‘Kijk! Het heet toch concert?!’ ‘Ja! Voor zeven schilderijen!’ ‘Zijn dat geen instrumenten dan?’ ‘Nee, schilderijen. Om naar te kijken. Niet om naar te luisteren.’ ‘Maar ze maken toch geluid? Die metalen plaatjes en staafjes tikken toch gezellig tegen elkaar?’ ‘Geluid ja… Geen muziek dus. En bovendien is het niet mooi.’ ‘Maar waarom noemt ‘ie het dan een concert?’ ‘Tja, dat weet ik niet. Omdat ‘ie een kunstenaar is?’ ‘Ik vind het wel leuk.’ ‘Ik niet. Ik vind het niet mooi.’ [stilte] ‘Moet dat dan?’ ‘Ja. Muziek moet mooi zijn.’ ‘Hoezo?’ ‘Anders is het toch niet fijn … lees meer →

Twee gedichten

april 22, 2016

Eleonore Schönmaier

Avond   Een chauffeur opent de deur van een limousine en een diplomaat stapt in. Dichter bij het centrum leunt een man over de rand van een hoog balkon en klopt zijn roze dekbed uit. Wat hoopt hij   van zich af te schudden: een eenzame wimper, de herinnering aan haar lichaam, of wenst hij alleen de vroege avondlucht te vangen in zijn net? Misschien wacht zij binnen. De diplomaat moet veel langer wachten   tot hij zijn dekbed vindt. De chauffeur wacht buiten de ambassade, en kijkt door de ramen aan de straat: sommige mannen kijken porno op grote schermen; andere mannen vrijen (live) op kleine bedden. Het zijn de   fracties van momenten die ons bijblijven: hoe hij langs haar rechter wenkbrauw strijkt, haar linker sleutelbeen. Hoe hij friemelt aan de tuner van zijn autoradio op zoek naar nieuwe liefdesliedjes.         Overleven   Toen je … lees meer →

(slapend gedicht) voorpublicatie

februari 1, 2016

Arnoud van Adrichem en Jan Lauwereyns

Lauwereyns? Van Adrichem? In de verdwijning ligt de verschijning besloten. Geen alchemie, vergiftiging of andere tovenarij, maar de lyrische plasticiteit en rijke vertakkingen van driftig corresponderende neuronen. Alles begint met het stellen van vragen, met twijfelzucht: ‘Wat blijft in een open bloem / en gaat ons zoogdierverstand / te boven?’ In de hoogste (of laagste) registers van deze samenzang echoot iets wat op een antwoord lijkt. ‘Lokt het je, dan begrijp je het.’

Het riool verschijnt eind februari bij uitgeverij IJzer.    

(slapend gedicht)

Wat blijft in een open bloem en gaat ons zoogdierverstand te boven?

Geheimzinniger, evenwichtiger dan slaap,

de stille verwikkeling van wat zich kwijtspeelt.

Het wereldse, het waanzinnige, het droge grimlachen. Een soort ijle lucht misschien?

Soms geeft het een schorre stem, oude geluiden die nieuwe rozen bereiken.

Wegstervend? Verwelkend.

Iedereen en niemand heeft alle wolken gezien

zonder een rode afwezigheid waar te … lees meer →