OVER DE PLAATSBEKLEDER EN ‘POLITIEK’ THEATER

Afgelopen mei stierf de Duitse schrijver Rolf Hochhuth, bijna precies 75 jaar na de officiële bevrijding van Nederland. Alleen een wat oudere generatie in Nederland kent Hochhuth misschien nog van zijn debuut in 1963: De plaatsbekleder. Aan het eind van de wederopbouw, in een verzuilde samenleving die het verleden probeert te vergeten, schrijft een onbekende jonge schrijver een toneelstuk waarin hij de positie van de paus en de katholieke kerk tijdens de Tweede Wereldoorlog hekelt en het taboe doorbreekt rond de weigering van Pius XII om zich uit te spreken tegen de deportatie van de Joden. Of, zoals Erwin Piscator in zijn inleiding schrijft: ‘Deze nieuwe auteur Rolf Hochhuth dunkt mij niet alleen een goede toneelschrijver en dichter: hij is een belijder! De ontdekking van zulk een belijder is weldadig en troostrijk in een wereld van zwijgen, een zwijgen, dat leeg is, zinloos, nutteloos.’