thema:

Collectief geheugenverlies

Vertaling:

autochtoon

 

Mijn moedertaal

zit als een allergie in mijn keel vast

 

Het is alsof ik dood zal gaan als ik haar spreek

Het is alsof ik dood zal gaan als ik dat niet doe

 

Ik sjouw rond met

Een weekendtas

Een tas vol trucjes

Een overlevingskit

Een koffer met geboden en verboden

 

Er is geen plek om mijn geschiedenissen

of mijn ikken in- of uit te pakken

 

Ik probeer me te verplaatsen

zonder al te veel de aandacht te vestigen

op wat ik niet heb

of wat ik kwijt ben

 

of wat van mij gestolen is

 

 

1994: een liefdesgedicht

 

Ik wil iemand die naar mij zal kijken

en van mij zal houden

zoals witte mensen kijken naar

en houden van

Mandela.

 

Iemand die mijn herinnering levend houdt

zoals witte mensen Mandela’s nalatenschap levend houden.

 

Een geliefde die Robbeneiland in mijn achtertuin zal bouwen

en mij ervan overtuigt dat ik een tuin heb

en frisse lucht, een regenboog en vrijheid.

 

Een soort Waarheid- en Verzoeningscommissiegeliefde.

 

Je weet niets van de liefde

tot er van je wordt gehouden als van Mandela.

Je weet niets van verraad

tot er van je wordt gehouden als van Mandela.

Je weet geen fuck

tot er van je wordt gehouden als van Mandela.

Je weet geen reet

tot er van je wordt gehouden als van Mandela.

 

En dit is een van de vele restanten van de slavernij:

geliefd te zijn als Mandela.

 

 

 

verrijzenis

 

De graven bloeden trauma’s

De herinneringen zeggen, laat mij vrij

De massamoorden zeggen, herinner mij

De graven zeggen, het doet nog altijd pijn

De geraamtes wijzen waar precies

 

Het bloed zegt, vind mij op de handen van daders

Het bloed zegt, spoel mij van het lijf van slachtoffers

 

Het bloed zegt, laat de kinderen het bad niet zien

Het bloed zegt, laat de jeugd zich er niet in wassen

 

Het bloed zegt, het graf is geen plek voor genezing

 

Er is genoeg bloed vergoten om de landen te karteren die erdoor zijn overspoeld

Er is genoeg bloed voor ons verloren om te sterven

Er is nog genoeg bloed voor ons om te leven

 

Hun tongen branden in onze monden

Als wij over onze geschiedenis spreken, doven wij het vuur

Over de auteur:

Koleka Putuma (1993) was al bekend als performer en spoken word-artiest voor ze in 2017 debuteerde met haar dichtbundel Collective Amnesia, die herdruk op herdruk beleefde. Sinds haar debuut wordt Putuma gezien als een van de belangrijkste nieuwe dichtersstemmen in Zuid-Afrika.

Over de vertaler:

Alfred Schaffer (1973) vertaalt, recenseert poëzie voor De Groene Amsterdammer en werkt als docent aan de vakgroep Afrikaans en Nederlands van de universiteit van Stellenbosch in Zuid-Afrika. Zijn meest recente dichtbundels is het bibliofiele Postuum. Een lofzang (2016).