Blog, Projecten | , november 26, 2015

‘Brussel’ steekt de grens over

Terras heeft zich nooit makkelijk gevoeld met de actualiteit. Toen in 2011 ons #0-nummer uitkwam, sprak Halbe Zijlstra een banvloek over de literaire tijdschriften uit. Terwijl begin deze week het negende ‘Brussel’-nummer van de persen kwam en uit een vrachtwagen voor onze deur werd getakeld, reed in Brussel de metro niet en waren er de scholen dicht. Het is geen gebeurtenis waarop in het nummer wordt gezinspeeld. Maar in de vraagstelling hoe anders Brussel is dan andere steden in de Benelux en waarom zo anders, zit wel degelijk een parallel naar de gebeurtenissen van afgelopen week. Die parallel vindt u onder, achter en soms letterlijk in de bijdragen aan het 9e nummer.

Het Brussel-nummer, toen nog zonder aanhalingstekens, is een idee van essayist, criticus en wetenschapper Laurens Ham. Parallel aan TerrasBerlijn-nummer, zouden we op literaire wijze Brussel in kaart kunnen brengen. Dat hebben we uiteindelijk niet gedaan. In Berlijn presenteerden we tien dichters die in de stad wonen en werken en introduceerden zo tegelijkertijd de hedendaagse Duitse poëzie. Brussel is complexer, niet alleen door zijn meertaligheid, ook door de stad zelf, de structuur ervan. Hoe komt dat? Waarom zijn er zoveel zones, randen, overgangsgebieden? We vroegen het aan kenners, bewoners en oud-bewoners, habitués, immigranten en emigranten. Opvallend vaak bleven ze ons het antwoord schuldig. Maar niet iedereen en via een omweg, door het over ‘De stad’ te hebben, raakten we alsnog verzeild in de ondergrondse, op straat, in de huizen en kelders.

Is Terras dan toch niet gewoon ‘actueel’? Er zijn ergere woorden te bedenken, urgent, op de juiste plaats, prangend. Ja en nee. Ik schreef ooit een gedicht dat de romantische titel ‘Over de dood van een berg’ droeg. Toen ik na de publicatie ervan van Bardonecchia naar Modane de Frans-Italiaanse grens overstak, zag ik hoe werkers dynamietstaven tussen de rotsen staken om meer ruimte te creëren voor het huisvesten van wintersporters. ‘Neem mijn gedichten toch niet zo fucking letterlijk,’ wilde ik tegen ze roepen. Ik denk dat de wereld altijd op bepaalde wijze in literatuur verpakt zit, zelfs al gaat die verpakking open met sissers, rook en knallen.

Het verschijnen van dit ‘Brussel’ werd gesignaleerd door Ons Erfdeel.

Over de auteur:

Erik Lindner (1968) is dichter en oprichter van Terras. Hij is werkzaam als adviseur en coördinator van het literaire programma van de Jan van Eyck Academie. In 2021 verscheen zijn tweede roman 51 manieren om de liefde uit te stellen.