Op de hoes van de plaat Masque (1975) van de Amerikaanse band Kansas prijkt een gezicht met een vreemde vorm, gevormd uit vissen, kreeften, krabben en andere zeebeesten. Maker van het kunstwerk is Giuseppe Arcimboldo (1527-1593), een Italiaanse kunstenaar die gespecialiseerd was in zulke bizarre portretten. Hoofden en lichamen samengesteld uit fruit, bladeren, hout, goud, vuur, boeken: Arcimboldo lijkt wel alles te hebben uitgeprobeerd. Sommige van zijn werken horen meer in de vroeg-twintigste-eeuwse avant-garde thuis dan in de Renaissance. Neem The Librarian, die volledig uit gestapelde boeken en een gordijn is samengesteld en die mij doet denken aan de figuren op de schilderijen van de surrealist Giorgio de Chirico (1888-1978).

Wat wilde Arcimboldo met deze portretten zeggen? Het is verleidelijk om er een maatschappelijke kritiek in te zien: kritiek op de overdaad van een maatschappij die rijker en rijker werd. K.C. Elhard schreef in 2005 dat The Librarian als een kritiek kon worden gelezen op boekbezitters die wel veel verzamelden, maar niets lazen, zo leert Wikipedia.

De titel van het Kansasalbum, Masque, gaat ook in die richting. Wat is de mens? Niets anders dan een verzameling voedsel of luxeproducten. Wat zien we als we dat masker van hem afrukken? Helemaal niets, een angstaanjagende leegte, een kaal decor, of op zijn best een omlijsting. Vanitas, maar dan anders.